Dbamy o Twoją prywatność
Dzięki plikom cookies i technologiom pokrewnym oraz przetwarzaniu Twoich danych, możemy zapewnić, że dopasujemy do Ciebie wyświetlane treści.Wyrażając zgodę na przechowywanie informacji na urządzeniu końcowym lub dostęp do nich i przetwarzanie danych (w tym w obszarze profilowania, analiz rynkowych i statystycznych) sprawiasz, że łatwiej będzie odnaleźć Ci w Allegro dokładnie to, czego szukasz i potrzebujesz.Administratorem Twoich danych będzie Allegro oraz niektórzy partnerzy, z którymi współpracujemy.
Ułatwienia korzystania z naszych stron, prezentowania spersonalizowanych treści i reklam oraz ich pomiaru, tworzenia statystyk, poprawy funkcjonalności strony.Zgodę wyrażasz dobrowolnie. Możesz ją w każdym momencie wycofać lub ponowić w zakładce Ustawienia plików cookies na stronie głównej. Wycofanie zgody nie wpływa na legalność uprzedniego przetwarzania.
polityka plików cookiespolityka ochrony prywatnościCeliakia – jak prawidłowo się odżywiać i czuć się zdrowo
Na celiakię, inaczej chorobę trzewną, cierpi przynajmniej 1% populacji. W tej chorobie autoimmunologicznej trwającej całe życie na skutek spożywania glutenu (frakcji białka występującej w zbożach) zanikają kosmki jelitowe – małe wypustki odpowiedzialne za wchłanianie substancji odżywczych. Schorzenia nie da się wyleczyć, a dla dobrego samopoczucia i zdrowia musisz stosować specjalną, bezglutenową dietę.
Czas czytania: 4 min
Wykluczenia na diecie bezglutenowej
Dietę bezglutenową określa się mianem diety eliminacyjnej, bo tylko wykluczenie produktów zawierających gluten pomaga odzyskać siły i poczuć się zdrowo. Osoba na diecie bezglutenowej musi wykluczyć ze swojego dotychczasowego menu: pszenicę (i wszystkie jej odmiany), żyto, jęczmień, owies (w większości przypadków celiakii dobrze tolerowany, jednak tylko jeśli produkt ma certyfikat bezglutenowości). Wykluczenie zbóż wiąże się z odstawieniem szeregu pokarmów, w których składzie znajdują się pochodne tych glutenowych ziaren.
Dieta osób z celiakią – podstawowe założenia
Zalecenia żywnościowe dotyczące osób z celiakią oprócz wyłączenia szeregu produktów, są takie same jak dla każdej zdrowej osoby. Dieta powinna być więc zbilansowana, spełniać zasady racjonalnego żywienia i dostarczać organizmowi wszystkich niezbędnych wartości odżywczych, witamin i minerałów. Gluten w żadnej formie nie może pojawiać się w diecie cierpiącego na celiakię nawet w minimalnych ilościach. Produkty zalicza się do bezglutenowych (według ustaleń FAO/WHO), jeśli zawartość glutenu nie przekracza w nich 20 ppm (20 mg na 1 kg).
Przekreślony kłos – produkty z certyfikatem
Każda osoba z celiakią dobrze zna to oznaczenie. Przekreślony kłos to międzynarodowy symbol produktów z certyfikatem bezglutenowości. Otrzymują je tylko pokarmy producentów i dystrybutorów, którzy przebadali swoje produkty pod kątem zawartości glutenu. Produkty ze znakiem przekreślonego kłosa dają gwarancję, że chorzy na celiakię mogą je bezpiecznie spożywać.
Żywność bezglutenowa nie zawsze zdrowa
O ile symbol przekreślonego kłosa świadczy o tym, że pokarm jest wolny od glutenu, o tyle nie zapewnia, że produkt należy do zdrowej żywności. Sklepowe półki uginają się od bezglutenowych odpowiedników tradycyjnych wyrobów. Ciasteczka, słodycze, chleby, makarony. Niestety większość z nich należy do żywności wysokoprzetworzonej z dużą zawartością cukru, soli i tłuszczy trans. Produkty bezglutenowe zawierają często dużo konserwantów i innych dodatków, które szkodzą jelitom.
Symptomy towarzyszące celiakii
Celiakię coraz częściej diagnozuje się dopiero w dorosłym życiu, kiedy pojawiają się objawy mogące o niej świadczyć. Jedną z oznak choroby jest upośledzone wchłanianie witamin i minerałów, prowadzące m.in. do anemii. Częsta dolegliwość towarzysząca celiakii to problemy jelitowe – zaparcia, biegunki, chroniczne bóle brzucha, dyskomfort po zjedzeniu glutenowych potraw. Kiedy więc przechodzisz na dietę bezglutenową, nie wystarczy, że odstawisz zakazane zboża i ich pochodne. Twój organizm potrzebuje czasu na regenerację, żebyś znowu poczuł się zdrowo.
Pożywienie dla dobrego zdrowia
Osoby z celiakią powinny unikać żywności bardzo przetworzonej. Wyklucz z diety produkty zawierające cukier, utwardzone tłuszcze roślinne i duże ilości soli. Pokarmy bezglutenowe (pozyskane przez usunięcie glutenu) powinny uzupełniać, ewentualnie urozmaicać, zbilansowaną dietę. Swoje codzienne menu oprzyj na produktach naturalnie bezglutenowych. Jedz duże ilości warzyw, owoce (2-3 porcje dziennie), zdrowe bezglutenowe zboża, rośliny strączkowe, nabiał, zdrowe tłuszcze, ryby i mięso.
Naturalnie bezglutenowe zboża
Wiele zbóż i tzw. pseudozbóż (np. amarantus) występuje naturalnie w wersji bezglutenowej. Do bezpiecznych dla osób z celiakią zalicza się: ryż, grykę, proso (kasza jaglana), kukurydzę, sorgo, teff, tapiokę, komosę ryżową, amarantus. Choć z założenia te zboża nie zawierają glutenu, mogą być produkowane w zakładach, gdzie stykają się z glutenowymi ziarnami. Jeśli wytłuszczonym drukiem napisane jest, że mogą zawierać gluten, osoba z celiakią nie powinna ich spożywać.
Czytanie etykiet to podstawa
Leczenie celiakii trwa całe życie, a nowy sposób odżywiania musi stać się twoim nawykiem. Kupując nowy produkt, zawsze czytaj etykiety. Pod nazwami takimi jak „skrobia”, „przyprawy”, „słód” mogą kryć się pochodne glutenowych zbóż. Jeśli nie masz pewności, czy wyrób jest bezglutenowy, zastąp go naturalnymi i sprawdzonymi produktami.
Ułożenie zbilansowanej diety warto powierzyć dietetykowi. Jeśli do tej pory jadłeś wszystko i nagle musisz zrezygnować z tradycyjnych produktów, nie zamieniaj ich na wersję bezglutenową. Zaplanuj dietę tak, żeby opierała się na żywności, jak najmniej przetworzonej. Tylko w ten sposób uregulujesz pracę jelit i poczujesz się zdrowiej.
Marta Zych
Prowadzi blog o rozwoju osobistym i finansowym martazych.pl, a także blog dotyczący zdrowego odżywiania się na stronie obiadujemy.pl/blog. Mama, która zgłębia tajniki rodzicielstwa bliskości, poszukuje ciekawostek na temat rozwoju dziecka, dba o zdrowy styl życia i odżywianie nie tylko swojego malucha.